Rainforest Alliance: duurzaam produceren is een must, geen optie

Er komt steeds meer regelgeving in de lidstaten en de Europese Unie die bedrijven dwingt om aan te tonen dat hun activiteiten verantwoord zijn en geen schade toebrengen aan mens, milieu en natuur. De Rainforest Alliance juicht dit toe, zegt Fanny Gauttier, EU Public Affairs Lead van de duurzaamheidsorganisatie. “We zijn op de goede weg, maar er valt nog veel te verbeteren.”

Certificering

Certificering is volgens Gauttier één van de instrumenten die bedrijven in de voedingssector kunnen gebruiken om hun ketens duurzamer te maken. “Wij bieden onze diensten en certificeringsprogramma aan om bedrijven te helpen duurzamer te werken. Een rode draad is ‘shared responsibility’. Alle schakels in de keten hebben een verantwoordelijkheid om duurzamere productie in de hele keten te bevorderen.”

Bedrijven lopen een risico op reputatieschade als ze niet kunnen aantonen dat hun producten op een duurzame wijze duurzaam zijn voortgebracht.

Duurzaam produceren is niet langer slechts een optie, zegt Gauttier. “Het is noodzaak geworden. Landbouw zorgt bijvoorbeeld voor 75% van de wereldwijde ontbossing. Dat jaagt de klimaatcrisis aan en bedreigt overal ter wereld de levensstandaard van boeren en hun gemeenschappen. Daarnaast lopen bedrijven een risico op reputatieschade als ze niet kunnen aantonen dat hun producten op een duurzame wijze duurzaam zijn voortgebracht. Bedrijven die dat wel kunnen, zijn interessanter voor andere bedrijven en voor investeerders.” _{Tekst gaat door onder foto} {{foto,2}}  

Teelten in tropische landen

De Rainforest Alliance richt zich onder andere op het certificeren van landbouwproducten die in tropische landen worden geteeld. Gauttier: “In veel van deze landen zie je grote ketenproblemen, zoals schending van mensenrechten, milieuvervuiling, ontbossing, klimaatverandering, uitbuiting en kinderarbeid. We certificeren de productie van koffie, thee, bananen, cacao, kruiden, specerijen, fruit, bloemen en noten.”

Steeds meer regelgeving

Gauttier juicht het toe dat de EU steeds meer regelgeving invoert die een duurzame voedselproductie stimuleert, zoals een voorstel om ontbossing tegen te gaan, de Corporate Sustainability Due Diligence Directive en de Corporate Sustainability Reporting Directive. “Het maakt bedrijven verantwoordelijk voor hun productieketen. Ze moeten straks rapporteren over hoe duurzaam hun activiteiten zijn. Groene claims moeten ze gaan onderbouwen. Dat gaat ook effect hebben in tropische landen. Het duurt echter nog wel een jaar of twee voordat sommige voorstellen van de Europese Commissie zijn omgezet in wetgeving.” Gauttier ziet echter wel een paar tekortkomingen in de voorstellen van de Commissie. Ze vindt dat de regelgeving bedrijven moet stimuleren méér te doen dan alleen duurzamere producten of ingrediënten te kopen. “Bedrijven moeten ook gestimuleerd worden boeren en lokale gemeenschappen te ondersteunen zodat zij kunnen voldoen aan de eisen die de EU stelt. Slechts een klein deel van de uiteindelijke waarde van het product dat de consument koopt, komt in de productielanden terecht. Daardoor hebben de boeren zelden de financiële middelen om aan de EU-eisen te voldoen. Dit is vooral het geval bij kleinschalige boeren. Terwijl zij verantwoordelijk zijn voor 30% tot 34% van de wereldwijde voedselproductie.

Arme boeren hebben zelden de financiële middelen om aan EU-eisen te voldoen.

Een risico is dat ze hun gewassen dan aan andere afnemers leveren, die minder hoge eisen stellen aan duurzaamheid of milieu. Het is aannemelijk dat afnemers op hun beurt vooral kiezen voor leveranciers die goed aan de EU-eisen voor duurzaamheid kunnen voldoen. De armste boeren vallen zo buiten de boot. Bovendien worden de problemen zo niet opgelost. Daar moet de regelgeving meer rekening mee houden. Regelgeving kan niet alle problemen oplossen, maar sterke begeleidende maatregelen van de EU en haar lidstaten kunnen een verschil maken.”

Gestage groei

Gauttier constateert dat steeds meer bedrijven in de voedingssector echt werk maken van duurzaamheid in hun ketens. “Het aantal bedrijven dat gecertificeerde ingrediënten inkoopt groeit gestaag. Veel bedrijven verwelkomen regelgeving omdat het een level playing field creëert in de sector.” Het mag echter wel wat sneller gaan, wat de Rainforest Alliance betreft. De wereldwijde vraag naar voedsel zal volgens de FAO tegen 2050 met ongeveer 60% zijn gegroeid. Gauttier: “Dat legt nog meer druk op de beschikbare landbouwgrond en de watervoorziening. Terwijl het effect van klimaatverandering al merkbaar is. Er is vaker extreem weer.”

Hogere prijzen voor energie en grondstoffen

Maar niet alleen duurzaamheid vraagt aandacht van de bedrijven. De oorlog in Oekraïne drijft de prijzen van energie en grondstoffen op. De Rainforest Alliance merkt echter nog niet dat dit bedrijven terughoudend maakt om met duurzaamheid aan de slag te gaan. Gauttier: “De gevolgen van het conflict op de energieprijzen, de economische groei en de kosten van levensonderhoud zullen zeer waarschijnlijk het consumentengedrag beïnvloeden. Maar we zien nog geen effect in de inkoop van door de Rainforest Alliance gecertificeerde gewassen.” Gauttier constateert dat de oorlog, de coronacrisis en de inflatie de kwetsbaarheid van het wereldwijde voedselsysteem hebben blootgelegd. “Dit leidt hopelijk tot een besef dat we een voedselsysteem moeten inrichten dat duurzamer is en beter bestand tegen dergelijke crises.”