Toenemende onzekerheid prijs en beschikbaarheid gas

De gasprijs lijkt steeds op zoek te gaan naar nieuwe hoogten: op de termijnmarkt werd de € 355 per kilowattuur maandag 7 maart aangetikt. Daarna zakte de prijs op de Amsterdamse gasbeurs weer wat weg, om dinsdagochtend 8 maart weer te stijgen naar € 255. Toen eind december de notering € 160 was, vond men dit al ongekend hoog.

‘Meest negatieve scenario‘s’

Nederland bereidt zich voor op de ‘meest negatieve scenario‘s’ voor de energievoorziening, ‘ook voor de komende winter’. Er wordt gekeken naar alternatieven voor Russisch gas, zegt minister Rob Jetten voor Klimaat en Energie bij het ANP. Rusland heeft gedreigd de kraan dicht te draaien. “Als je het helemaal zonder Russisch gas moet doen, betekent dat voor Europa 40% minder gas. Dan moet je dus uit andere landen snel nieuwe import regelen, maar vooral ook dat je het gasverbruik serieus terug moet gaan dringen”, aldus de minister. Als die energiebron daadwerkelijk wordt afgesloten, zal er volgens Jetten namelijk een ‘serieus tekort’ ontstaan met ‘verdere prijsstijgingen’.

Energie-onafhankelijk worden

Dinsdagmiddag werd uitgekeken naar een plan van de Europese Unie om de import van Russisch gas in de komende 2 jaar met twee derde terug te brengen. Volgens Jetten is het van belang dat Europa ‘veel sneller’ energie-onafhankelijk wordt. Toch wordt ook gesproken met onder meer Algerije over gasleveranties. Duitsland overweegt langer gebruik te maken van steenkool voor zijn energievoorziening. “Dat is voor Nederland geen optie”, zegt de minister. Gronings gas omschreef hij vorige week als een ‘aller-, allerlaatste redmiddel’. Inmiddels heeft ook Italië de wens uitgesproken om op termijn Russisch gas in de ban te doen.

Glastuinbouw

De Nederlandse glastuinbouw komt nog verder onder druk te staan door de almaar stijgende gasprijs. Brancheorganisatie Glastuinbouw Nederland waarschuwt dat de productie geraakt wordt en dat bedrijven omvallen als gevolg van de extreem hoge prijzen. De prijzen zijn al langere tijd hoog, maar de nog verder stijgende prijzen komen er ‘behoorlijk bovenop’, zegt een woordvoerster van Glastuinbouw Nederland. Vanwege de hoge energiekosten kunnen telers kassen gaan uitschakelen of minder belichting gaan gebruiken. Dat is dan ook te merken in het productievolume. Uiteraard verschilt dit per bedrijf: sommige hebben al eerder energie ingekocht tegen lagere tarieven, maar andere bedrijven worden nu geconfronteerd met nog hogere prijzen. De tuinbouwsector hoopt op overheidssteun op de korte termijn en hulp aan de sector met de energietransitie naar bijvoorbeeld aardwarmte op de langere termijn.

Industriële bedrijven in food-agrocluster

Ook voor industriële bedrijven in het food-agrocluster lijkt het kritiekpunt qua gasprijs bereikt. Zo laat kunstmestfabrikant Yara aan het ANP weten dat het steeds moeilijker wordt om de gasprijs door te berekenen.

Dinsdag kondigde Joe Biden, president van de Verenigde Staten, een importverbod aan op alle Russische fossiele brandstoffen. Slechts een klein deel van de energievoorziening van de VS komt uit Rusland. Ook het Verenigd Koninkrijk overweegt een verbod op de import van Russische olie. De plasticindustrie in Azië schroeft vanwege de olieprijs de productie terug, omdat bedrijven geen financiële risico’s willen lopen. Mede omdat de productieperiode meerdere weken beslaat en de vooruitzichten uiterst onzeker zijn, kopen bedrijven veel minder dure olie in om grondstoffen voor kunststoffen te maken.