Wereldbank: voedsel blijft nog jaren duur

De piek wordt dit jaar bereikt, maar ook de twee jaar daarna is voedsel duurder dan in de voorbije jaren. De tarweprijs stevent zelfs af op een record, voorspelt de Wereldbank. De belangrijkste oorzaak is de oorlog in Oekraïne, schrijven de Wereldbank-analisten in een rapport over de grondstofmarkten. “Dit heeft geleid tot grote verstoringen van de bevoorrading en tot historisch hogere prijzen voor een aantal goederen.” De Wereldbank berekent een prijsindex voor agrarische grondstoffen en voeding, waarbij 2010 een index van 100 is. In 2020 komt de Wereldbank op een gemiddelde prijsindex van 87,5. Dat steeg vorig jaar naar 108,7.

Prijspiek 18% hoger dan vorig jaar

Voor dit jaar voorspelt de Wereldbank een prijspiek in de voeding en landbouw van 127,9. Dat is 18% hoger dan vorig jaar. In 2023 worden agrarische grondstoffen en voedsel iets goedkoper met een prijsindex van 118,0. In 2024 zakt dat verder naar 117,8. Maar dat is nog altijd flink hoger dan vóór de oorlog in Oekraïne begon. Afnemers gaan in 2022 vooral meer betalen voor tarwe, energie, kunstmest en palmolie. De Wereldbank verwacht forse prijsstijgingen ten opzichte van 2021 bij tarwe (+42,9%), palmolie (+45,9%), kunstmest (+69,2%) en energie (+50,5%). Bij voeding voorziet de bank dat vooral pluimveevlees dit jaar veel duurder wordt dan in 2021 (+41,6%). Bij kunstmest gaan dit jaar vooral de prijzen omhoog van stikstofkunstmest (+76%) en kali (+147,6%). De analisten van de Wereldbank maken wel een voorbehoud bij hun voorspelling. “De vooruitzichten voor de grondstoffenmarkten hangen sterk af van de duur van de oorlog in Oekraïne en de omvang van de sancties die tegen Rusland worden ingesteld.”

Handelsbeperkingen

Overheden reageren volgens de Wereldbank niet goed op de situatie. Landen gaan vooral over tot handelsbeperkingen, zoals Indonesië, dat de export van palmolie sinds donderdag 28 april verbiedt. Veel landen compenseren de prijsstijgingen met belastingverlagingen of subsidies. De Wereldbank vindt dat niet verstandig. “De overheidsreacties zullen de tekorten waarschijnlijk verergeren.” Ook foodbedrijven verwachten dat voedsel duur blijft. Unilever voorziet een verdere stijging van de grondstofprijzen. Het wasmiddelen- en voedingsbedrijf gaat voor het eerste halfjaar van 2022 uit van € 2,1 miljard hogere kosten voor grondstoffen, in het tweede halfjaar is dat € 2,7 miljard. Dat wordt voor een flink deel doorgevoerd in hogere verkoopprijzen.

Marges pas in 2023 terug op niveau 2021

Ondanks forse prijsverhogingen verwacht Unilever dat de marges in 2023 of 2024 pas weer terug op het niveau van 2021 zijn. Ook agrofoodconcern Archer Daniels Midland (ADM) verwacht dat de krapte aan agrarische grondstoffen enkele jaren zal aanhouden. Agrofoodconcern Bunge verwacht dat de wereldmarkt van granen en oliën ‘voor een langere periode’ verstoord zal zijn door de oorlog in Oekraïne.