Skip to content

Werkt de suikertaks nou echt?

De overheid heeft een verbruiksbelasting ingevoerd op alcoholvrije dranken, met uitzondering van mineraalwater en zuivel. Werkt zo'n suikertaks?

Werkt de suikertaks?

Suiker in dranken is een bewezen dikmaker. - Foto: Canva/oleksandranaumenko

Stel je voor dat de voedingsmiddelenindustrie rapporteert hoeveel kilo’s suiker het verkoopt. Dit zou voor de volksgezondheid heel interessant zijn. Dit was een van de onderwerpen die ik ter tafel bracht tijdens een bijeenkomst van Coca-Cola op 10 juni waar ik tafelgast was.

Groei is belangrijk voor Coca-Cola: trots communiceert het bedrijf in 2021 dat het in Nederland 7 miljoen consumptie per dag verkoopt. Dat was 6 miljoen in 2016 herinner ik me. Wat is er gebeurd met de hoeveelheid suiker die in diezelfde periode werd verkocht door Coca-Cola? En hoeveel is dat nu?

Suiker belasten

Suiker in dranken is een bewezen dikmaker. De helft van de Nederlanders heeft overgewicht, en het probleem wordt alleen maar groter. Daarom wordt er al een tijd gesproken over suikertaks, in het buitenland een populaire maatregel. Per 1 januari 2024 heeft de Nederlandse overheid een verbruiksbelasting van 26 cent per liter ingevoerd op alcoholvrije dranken, met uitzondering van mineraalwater en zuivel. Deze belasting heeft overigens geleid tot innovatieve producten die als belastingontwijking kunnen worden gezien, zoals dranken met een vleugje zuivel.

Deze belastingmaatregel dient als opmaat naar een slimmere suikertaks, die hoger zal zijn met hogere suikergehaltes in dranken. Eind april heeft de overheid heeft vijf scenario’s voor deze suikertaks gepubliceerd, variërend in uitzonderingen zoals mineraalwater, zuivel en vruchtensappen.

Veel frisdranken bevatten al minder suiker, echter wel aangevuld met zoetstoffen. Toch wordt er niet over gecommuniceerd

Uitzonderingen?

Welk scenario is nu beter? De uitzondering voor zuivel, weliswaar rijk aan calcium, is minder logisch omdat we naar meer plantaardige voeding willen. Vruchtensappen uitzonderen vanwege hun natuurlijke suikers, is niet nodig want alle suikers zijn natuurlijk en ons lichaam maakt geen onderscheid. Uitzonderen van mineraalwater is, denk ik, ook niet nodig: wij kunnen prima water uit de kraan drinken. Wellicht is een suikertaks zonder uitzonderingen het eenvoudigst en ook het minst fraudegevoelig.

Wennen aan minder suiker

Eigenlijk hoopte ik dat de consument zou kunnen gaan wennen aan een minder zoete smaak als producenten de hoeveelheid suiker gaan minderen. Dan kunnen de suikergehaltes ook omlaag van andere producten, zoals koek en snoep. Maar er is al veel veranderd sinds er gepraat wordt over de suikertaks. Veel van de frisdranken bevatten al minder suiker, echter wel aangevuld met zoetstoffen. Toch wordt er niet over gecommuniceerd, het gebeurt in stilte. De consument merkt het niet. Goed nieuws, maar consumenten wennen zo niet aan een minder zoete smaak.   

Snel delen

Annet Roodenburg is lector Voeding en Gezondheid aan de HAS Hogeschool.
Annet Roodenburg

Lector Voeding en Gezondheid, HAS Hogeschool